Әділет жолындағы заңгердің миссиясы

Базартаева Е.Б.

Әл – Фараби атындағы ҚазҰУ Заң факультеті,

Мемлекет және құқық теориясы мен тарихы, конституциялық және әкімшілік құқық кафедрасының оқытушысы, з.ғ.м.

         Әділет — қоғамның негізгі құндылықтарының бірі, оның тұрақтылығын, дамуын және азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының қорғалуын қамтамасыз ететін басты фактор. Әділеттілік ұғымы тек жеке тұлға үшін ғана емес, тұтас қоғам үшін аса маңызды. Ол әлеуметтік өмірдің барлық аспектілеріне еніп, қоғамның дамуын және оның мүшелерінің арасындағы қарым-қатынастарды реттейді. Ал әділеттілікке қол жеткізу жолында негізгі рөл атқаратын тұлға — заңгер.

         Заңгердің миссиясы — бұл тек кәсіби міндеттерін орындау ғана емес, сонымен қатар қоғамның моральдық және құқықтық жауапкершілігін арттыру, әділеттілік пен заңдылықты қалыптастыру. Осылайша, заңгер тек құқық қорғаушы ғана емес, әділеттілікке ұмтылатын тұлға, заң саласында ұлы міндетті атқаратын адам болып табылады.

         Заңгердің қызметі жеке тұлғаның немесе қоғамның құқықтарын қорғаудан бастап, жалпы әділеттілік принциптерін сақтау мен дамытуға дейінгі кең ауқымды мәселені қамтиды. Заңгердің басты миссиясы — әділеттілік пен заңды орнату, оны қоғамда орнықтыру. Бұл миссияны орындау үшін заңгер қоғамның барлық деңгейлерінде белсенді жұмыс істеп, өз қызметінде жоғары моральдық және этикалық стандарттарға сай болуы тиіс. Әрбір әрекетінде заңгердің басты мақсаты — қоғамдық әділеттілікті қалыптастыру.

         Әділеттілікке қол жеткізу үшін заңгер тек заңның дұрыс орындалуын қамтамасыз етіп қана қоймай, адамдардың өз құқықтарын, бостандықтарын дұрыс пайдалануын да бақылауға алуы қажет. Заңгердің жұмысы, ең алдымен, заңның барлық азаматтар үшін тең дәрежеде орындалуын қамтамасыз етуге бағытталған. Ол әрқашан әділдікті, адалдықты және ашықтықты насихаттап, әділетсіздікке қарсы тұрады. Әділет жолындағы заңгер әрбір істі әділетті шешу үшін барлық күш-жігерін салады, оның басты мақсаты — заң шеңберінде әділеттілікке жету.

         Құқық қорғаушы бола отырып, заңгер түрлі әлеуметтік топтар мен жеке тұлғалардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз етеді. Ол сотта өзінің клиентінің мүддесін қорғап, заң бұзушылықтарға қарсы тұрады. Әрбір азаматтың әділетті сот төрелігін алу құқығы бар. Заңгер бұл құқықты жүзеге асыруда маңызды рөл атқарады. Өзінің кәсіби білімдері мен дағдыларын қолдана отырып, ол қоғамда әділеттілік орнатуға ықпал етеді. Бұл міндет заңгердің күнделікті қызметіндегі негізгі мақсаттардың бірі болып табылады.

Заңгердің міндеті тек адамдардың құқықтарын қорғаумен ғана шектелмейді. Ол сонымен бірге қоғамда әділеттілік пен заңдылықты сақтауға, қоғамдық қатынастардың реттелуін қамтамасыз етуге жауапты. Әділет жолындағы заңгер мемлекетте заңдардың әділ орындалуын қадағалайды, ол құқықтық тәртіпті нығайтуға атсалысады. Заңгер мемлекет пен азаматтар арасындағы құқықтық қарым-қатынастарды орнатуда маңызды рөл атқарады. Заңның дұрыс қолданылуы мен әділеттіліктің сақталуы мемлекет үшін де, қоғам үшін де аса маңызды.

         Әділеттілік ұғымы тек заңның дұрыс орындалуын ғана емес, сонымен қатар қоғамның моральдық-этикалық негіздеріне сәйкес болуын білдіреді. Заңгер бұл тұрғыда қоғамдағы әлеуметтік әділетсіздіктерді жоюға тырысып, қоғамда әділеттілікке негізделген жаңа дәстүрлерді қалыптастыруға ұмтылады. Ол адамдардың тең құқықты, әділ және адал өмір сүруін қамтамасыз ету үшін жұмыс істейді. Әділеттілікке жету үшін заңгердің кәсіби қызметі қоғамда адамгершілік құндылықтардың нығаюына да ықпал етеді.

         Заңгердің миссиясы тек кәсіби шеңбермен шектелмейді, ол қоғамға қызмет етуге арналған. Құқық қорғаушының қызметі қоғамдағы әділеттілікті қалыптастыруға бағытталған. Заңгер, өз кезегінде, қоғамда әділетсіздік орын алғанда, оны болдырмауға тырысуы керек. Әділет жолындағы заңгер қоғамдық маңызды мәселелерде үнемі әділ және кәсіби шешімдер қабылдайды. Ол өз қызметінде тек заңды емес, әлеуметтік әділеттілікті де ескереді. Заңгер қоғамда көпшілікке таныс болуы тиіс, өйткені оның қызметі қоғамдағы құқықтық сана мен мәдениеттің дамуына ықпал етеді. Құқық қорғаушының қоғам алдындағы міндеті — азаматтардың құқықтық сауаттылығын арттыру, олардың заңды құқықтарын қорғау мәселелерінде кеңес беру және ақпараттандыру. Бұл өз кезегінде қоғамдағы құқықтық мәдениеттің деңгейін арттырады және әділеттілікті қамтамасыз етуге ықпал етеді.

         Заңгер өз қызметінде жоғары моральдық жауапкершілікті сезінуі тиіс. Ол тек заңды дұрыс қолданумен ғана емес, сонымен қатар моральдық және этикалық нормаларға да сүйенуі керек. Заңгер әрқашан әділдік пен адалдықты алға тартып, өз қызметінде қоғамның құндылықтарын сақтауы керек. Әділеттілік жолындағы заңгердің басты міндеті — өз клиентінің мүддесін қорғаумен қатар, қоғам үшін ең дұрыс шешімдерді іздеуге ұмтылу. Құқық қорғаушы кез келген жағдайда әділдікті іздеуі керек. Ол заңды қолдану барысында жеке адамдардың тағдыры мен өміріне үлкен жауапкершілікпен қарауы қажет. Оның мақсаттары мен міндеттері тек заң аясымен ғана шектелмей, қоғамның дамуына, әділеттілік орнатуға бағытталуы керек.

         Әділет жолындағы заңгердің миссиясы қоғамның дұрыс жұмыс істеуі үшін өте маңызды. Заңгер тек кәсіби міндеттерін атқарып қоймай, әділеттілікті қорғаушы, қоғамдағы заңдылықты сақтау үшін жауапты тұлға болып табылады. Ол өз қызметінде әділеттілік пен заңды сақтауды, моральдық жауапкершілікті ескеруді мақсат етеді. Әділеттілікке жету үшін заңгердің әрбір қадамы, әрбір әрекеті қоғамдағы құқықтық тәртіп пен азаматтардың әділ сот төрелігіне деген сенімін арттыруға бағытталған. Сондықтан да заңгердің миссиясы тек заңды қолдану емес, қоғамдағы әділеттілік пен теңдікті орнатуға ұмтылу болып табылады.

*Партнёрский материал