Бастауыш сынып мұғалімдерінің жұмысын жеңілдетудегі жасанды интеллекттің рөлі

Жанай Зарина

Учитель начального класса

Кіріспе

Қазіргі таңда білім беру жүйесінде жаңа технологияларды пайдалану мұғалім еңбегін жеңілдетіп қана қоймай, оқыту сапасын арттыруға да зор ықпал етуде. Соңғы жылдары жасанды интеллект (ЖИ) білім беру саласына кеңінен еніп, оқыту процесінің барлық кезеңіне әсерін тигізіп отыр. Әсіресе бастауыш сынып мұғалімдерінің жұмысында ЖИ-дің рөлі ерекше, себебі бұл кезеңде оқушылардың танымдық қабілеттері қалыптасып, білімге деген алғашқы қызығушылығы артады.

Жасанды интеллект ұғымы және білім беру саласындағы орны

Жасанды интеллект – адам ақыл-ойының кейбір қызметтерін модельдеуге, үйренуге және шешім қабылдауға қабілетті бағдарламалық жүйелер жиынтығы. Ол деректерді талдау, мәтін құру, сұрақтарға жауап беру, бейімделген оқыту және оқушылардың жеке ерекшеліктеріне сай тапсырма дайындау сияқты мүмкіндіктерді қамтиды. Бүгінде білім беру саласында ЖИ негізінде жұмыс істейтін платформалар, цифрлық ассистенттер мен тест жүйелері кеңінен қолданыла бастады.

Бастауыш білім беру жүйесінің ерекшеліктері

Бастауыш мектеп – оқушының білім алу жолындағы алғашқы баспалдағы. Бұл кезеңде баланың ойлау қабілеті, логикалық дағдылары, сөйлеу және жазу машықтары қалыптасады. Мұғалімнің жұмысы тек білім беру емес, сонымен бірге оқушының жеке тұлғалық қасиеттерін дамытуға бағытталады. Сондықтан ЖИ құралдарын қолдану мұғалімге әдістемелік тұрғыдан көмекші құрал бола алады.

ЖИ көмегімен мұғалімнің жұмысын жеңілдету жолдары

Жасанды интеллект бастауыш сынып мұғалімдерінің кәсіби қызметін бірнеше бағытта жеңілдетеді:

1. Сабақ жоспарын құруда – ЖИ дайын үлгілер, тапсырмалар, көрнекіліктер дайындап бере алады.
2. Дидактикалық материалдар әзірлеуде – оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай ойындар, жаттығулар дайындайды.
3. Жекелендірілген оқытуда – әр оқушының деңгейін ескеріп, жеке бағдарлама ұсынады.
4. Білімді бағалауда – тест, бақылау жұмыстарын автоматты түрде тексеріп, талдау жасайды.
5. Ата-анамен байланыста – оқушының оқу жетістіктерін автоматты түрде есептеп, хабарлама жібереді.

ЖИ қолданудың артықшылықтары мен қиындықтары

ЖИ-дің артықшылықтары:
– Мұғалім уақытын үнемдейді;
– Оқыту сапасын арттырады;
– Жекелендірілген оқыту мүмкіндігін береді;
– Кері байланыс жылдам әрі нақты болады.

Алайда белгілі бір қиындықтар да бар:
– Мұғалімдердің ЖИ құралдарын меңгеру деңгейі әртүрлі;
– Техникалық шектеулер мен интернетке тәуелділік;
– Деректердің қауіпсіздігі мен этикалық мәселелер.

Қазақстан тәжірибесінде ЖИ қолдану болашағы

Қазақстанда білім беруді цифрландыру саясаты қарқынды жүзеге асуда. Электронды күнделік, онлайн платформалар, оқулықтардың цифрлық нұсқалары кеңінен енгізілді. Алдағы уақытта мұғалімдерді ЖИ құралдарын кәсіби деңгейде пайдалануға үйрету, арнайы отандық бағдарламалар әзірлеу маңызды. Бұл бастауыш мектеп мұғалімдерінің жұмысын жеңілдетіп қана қоймай, оқушылардың сапалы білім алуына жол ашады.

Қорытынды

Жасанды интеллект бастауыш сынып мұғалімдерінің кәсіби қызметін оңтайландырып, уақытын үнемдеуге, оқыту сапасын арттыруға айтарлықтай ықпал етеді. Дегенмен оны тиімді пайдалану үшін мұғалімдердің цифрлық құзыреттілігін дамыту қажет. Болашақта ЖИ білім берудің ажырамас бөлігіне айналып, мұғалім мен оқушы арасындағы қарым-қатынасты жеңілдетіп қана қоймай, жаңа мүмкіндіктерге жол ашады.

Пайдаланылған әдебиеттер

1. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы.
2. Цифрлық Қазақстан мемлекеттік бағдарламасы.
3. Жасанды интеллект және білім беру жөніндегі халықаралық зерттеулер.
4. Отандық педагогикалық әдістемелік құралдар.