Әл-Фараби өмірі мен шығармашылығы

Өлеңнен автор бейнесін ашатын  үзіндіні анықтайды.

Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

Өлеңнен автор  бейнесін ашатын  үзіндіні анықтап,  дәлел келтіреді.

Кейбір оқушылар орындай алады:

Өлеңнен автор  бейнесін ашатын  үзіндіні анықтап,  дәлел келтіре отырып талдайды.

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

Құрыш – жылтыр сұр түсті, темір мен көміртегі және басқа бекіткіштердің ерітіндісінен тұратын болаттың берік түрі;

Мәртебе – бұл  жерде: мәрте, рет;

Әзәзіл – азғырушы, арбаушы;

Малдану – бұл жерде: пайдалану, пайда көру.

Жоспар

Психологиялық ахуал. Жылы лебіз орнату

Қайталау

–          Алып Ер Тұңға кім?

–          Жоқтау дегеніміз не?

–          Жүсіп Баласағұн шығармасында Алып Ер Тұңғаны қалай бейнелейді?

Қызығушылықты ояту

ЖЖ.

Инфографиканы пайдалана отырып, тақырыпты болжаңыз.

Дескриптор        Білім алушы

–          инфографиканы пайдаланады;

–          кейіпкерді сипаттайды.

Оқушыларға оқу мақсаты мен бағалау критерийлерін таныстыру, талқылау.

http://engime.org/sabati-tairibi-el-farabi-ashitasi-tufan-jer.html

15  минут

10 минyт

Әбу Насыр Мұхаммад ибн Мұхаммад Тархан ибн Узлағ әл-Фараби ат-Турки (870 – 950 ж. ш.) – әлемге әйгілі ойшыл, философ, социолог, математик, физик, астроном,ботаник, лингвист, логика, музыка зерттеушісі. Абайдың Фараби еңбектерімен таныстығы жөнінде нақтылы мәліметтер жоқ. Дегенмен Сағдидық: «… философияға, даналыққа зор мән берген Абай әл-Фараби, ибн Синалармен таныс болуымен бірге осы ғақпиялар кітаптарынан да мағлұматы бар еді» (Абайдың республикалық әдеби-мемориалдық музейі. Инв. №172, 17-6.), – деп айтылған пікірі Абайдың Фараби еңбектерімен таныс болғандығын анықтай түседі.Абай өз шығармаларында нәр татқан рухани бұлақтар төркінін жасырмайды, ол қайта: «Ғылымды іздеп, Дүниені көздеп, Екі жаққа үңілдім..,» – деп ескертуінде мәні терең сыр жатыр. Фараби мен Абай шығармаларындағы пікір сабақтастығын, ақын шығармашылығы нәр алған рухани көздерінің түп-төркінін қарастырғанда, алдымен екі ұлы ойшылға ортақ «жан қуаты» немесе Абайдың өз сөзімен айтқанда «өзін танымақтық» жөніндегі көзқарасына айрықша назар аудару қажет.

Өнерлі жігіт

     Әл-Фараби бір күні базарға барса, бір жас жігіт тісімен шеге суырып, әртүрлі өнер көрсетіп отыр екен. Оны көрушілер риза болып, тиын-тебен тастап кетіп жатады. Әбу Насыр одан: «Күніне қанша табасың?» – деп сұрайды.

– Екі дирхемге жетер-жетпес қана.

– Онда сен бұл өнерді таста. Маған ер, мен саған оқу үйретемін, күніне төрт дирхем беремін, – деп оны ертіп алады. Мұны естіген саудагер:

– Мына дәруіштің дені сау ма? Өзі оқытып, әрі оған төрт дирхем төлегені несі? – деп күліпті. Кейін сол бала үлкен ғалым болыпты деген сөз бар.

Сұрақ:

– Шәкірттерінің болашақта жақсы адам болып шығуына ұстазы қаншалықты еңбек сіңіреді деп ойлайсыздар?

– Білім адамға не үшін керек?

Оқушылар жауабы тыңдалып, талқыланады.

Мағынаны тану

Тыңдалым. Әбу Насыр әл-Фарабидің «Тіршілікте құрыштай бол төзімді» өлеңін тыңдату

1.ЖЖ-T. Оқушылар екі қадамды кестемен жұмыс жасайды.

Дескрипторлар:

Өлеңнен автор  бейнесін ашатын  үзіндіні анықтайды;  Үзіндінің автор бейнесін ашатындығын  дәлел келтіре отырып талдайды.

Бағалау: «Шапалақ» әдісі.

https://martebe.kz/al-farabiomirbayany/

1.Көрнекті ойшыл, ғалым Әбу Насыр әл-Фараби _____ жылы __________ бойындағы ___________  қаласында дүниеге келді.

2. Ол ___ түрлі тіл білген деседі.

3. Әл-Фараби  ________________________________________ сияқты ғылым салаларымен шұғылданған.

4.Фараби көзінің тірісінде-ақ Бірінші ұстаз ___________ кейінгі Екінші ұстаз деген құрметті атақққа ие болды.

5.Фарабидың мұрасы __________________________________ және т.б. ғалымдардың еңбектерінде жан-жақты зерттеледі.

2-тапсырма. Әл-Фараби сөзіне 5 жолды өлең жазады.

1.Әл-Фараби.

2. Дарынды, ұлы.

3.Білім алды, ұстаздық етті, туған жерін аңсады.

4. Соңынан  мол рухани қазына қалдырды.

5. Шығыс Аристотелі.

Жазған өлеңдерін жұпта, топта оқиды. Әр топтан үздік шыққан өлеңдер сыныпта оқылады.

Бағалау: «Екі жұлдыз, бір тілек»

Үйге тапсырма: Өлеңді жаттау.

Рефлексия:

Мен … үйрендім. Себебі …

Маған …  ерекше әсер етті. Себебі …

Мен … қызықтым. Себебі …

Маған … көңілсіз болды. Себебі …

Мен келесі … сабаққа ұсынамын. Себебі …

Қауіпсіздік ережелері

АКТ-мен байланыс
Құндылықтармен байланыс (тәрбиелік элемент)

 орындайды.

Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары жүзеге асырымды болды ма?

Бүгін оқушылар нені үйренді? Сыныптағы оқу атмосферасы  қандай болды? Дифференциацияны жүзеге асыру қолымнан келді ме? Мен жоспарланғануақытымды ұстандым ба? Мен жоспарыма қандай өзгерістер енгіздім және неліктен?

Сәтті өткен екі нәрсені атап көрсетіңіз (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1

2

Қандай екі нәрсе сабақтың одан да жақсы өтуіне ықпалын тигізер еді (сабақ беру және оқытуға қатысты)?

1:

Осы сабақ барысында сынып немесе жеке оқушылар туралы менің келесі сабағыма дайындалу үшін қажет болуы мүмкін қандай ақпарат алдым?